15 juni: Dag tegen Ouderenmishandeling
Op 15 juni, de Internationale Dag tegen Ouderenmishandeling, is er wereldwijd aandacht voor geweld tegen ouderen. Ook Veilig Thuis besteedt hier in de aanloop naar 15 juni aandacht aan. Monique en Nadia (aandachtsfunctionarissen Ouderenmishandeling bij Veilig Thuis Oost-Brabant) vertellen er meer over. Monique: “We willen dat mensen zich ervan bewust zijn dat het bestaat en dat het vaker voorkomt dan je zou denken. En als je het herkent bij een oudere in je omgeving, kun je bij ons om advies vragen.”
In Nederland krijgt zo’n 1 op de 20 ouderen te maken met mishandeling. Denk bijvoorbeeld aan slaan, uitschelden, kleineren, verwaarlozen, seksueel misbruiken of opsluiten. Ook het stelen van geld of spullen komt regelmatig voor. Soms doen familieleden / mantelzorgers dat opzettelijk, bijvoorbeeld om er financieel beter van te worden. Bij situaties van huiselijk geweld is er echter vooral sprake van een combinatie en opeenstapeling van factoren. Nadia: “Ook onmacht of onwetendheid komen veel voor. Als een partner of familielid geweld pleegt, speelt vaak mee dat hij of zij de situatie niet meer aankan. Dat noemen we ontspoorde zorg.”
Afhankelijkheid
Wat beide Veilig Thuis-medewerkers in de praktijk heel veel zien, is dat er sprake is van een afhankelijkheidsrelatie. Monique: “Ouderen worden met de jaren vaak kwetsbaarder en meer afhankelijk van anderen. En het is dan natuurlijk ontzettend moeilijk om te vertellen dat degene die je heel hard nodig hebt, je slecht behandelt. Daarbij spelen ook schaamte of angst om het contact met ander te verliezen dikwijls een grote rol.”
Als rolpatronen veranderen
Geweld tegen ouderen ontstaat vaak niet zomaar. Vaak gaan hier veranderingen in rolpatronen en/of gezondheid aan vooraf. Nadia: “Als één van de partners ziek wordt bijvoorbeeld, kan dat betekenen dat de andere partner (meer) zorg op zich moet nemen. Of misschien verandert iemands karakter heel sterk door ziekte. Dat soort ingrijpende veranderingen kunnen heel moeilijk en belastend zijn. Niet weten hoe hiermee om te gaan, kan helaas tot ontspoorde zorg of zelfs geweld leiden.” Monique vult aan: “Dat geldt natuurlijk niet alleen voor partners, maar zeker ook kinderen van deze ouderen. Wat we ook zien is dat de historie van gezinnen, de patronen uit het verleden, doorwerken in de onderlinge verhoudingen van nu. Denk aan plichtsbesef of juist frustraties uit het gezinsleven van vroeger.”
Andere betrokkenen
Het herkennen en bespreekbaar maken van ouderenmishandeling zijn een eerste stap om het te stoppen. Maar wat dan? Monique: “Het is belangrijk om te praten met de oudere(n) en iedereen om hen heen, zoals familie en andere mensen in hun sociale kring. Ook het aanhaken van andere betrokken partijen is belangrijk. Denk aan bijvoorbeeld thuiszorg of welzijnsorganisaties. Dan kunnen we met elkaar bespreken wat mogelijk en nodig is en daarover afspraken maken. We sluiten vanuit Veilig Thuis ook regelmatig aan bij verschillende regionale overleggen en initiatieven in de aanpak van financieel misbruik, ontspoorde mantelzorg en ouderenmishandeling. Willen we ouderenmishandeling stoppen en toewerken naar structurele veiligheid, dan is deze samenwerking noodzakelijk.”
Nadia haakt hier op in: “Organisaties en professionals, die met ouderen werken, zijn hard nodig als we ouderenmishandeling tegen willen gaan. Daarom besteden wij bij Veilig Thuis steeds meer aandacht aan voorlichting. Over de Meldcode Huiselijk Geweld en kindermishandeling bijvoorbeeld. Die Meldcode beschrijft stap voor stap wat professionals (in bijvoorbeeld de zorg) kunnen en moeten doen als ze een onveilige thuissituatie vermoeden.”
Vraag het ons!
Veilig Thuis werkt met expertisegroepen en heeft veel kennis en expertise in huis over specifieke thema’s zoals ouderenmishandeling. “Professionals die met ouderen werken kunnen altijd een beroep doen op ons. Wij hebben de expertise, dus vraag ernaar!” benadrukt Monique.
Natuurlijk zijn het niet alleen professionals die met Veilig Thuis kunnen bellen. “Iedereen die zich zorgen maakt kan met ons bellen of chatten. Ook als je het niet zeker weet. Of als het over jezelf gaat. Wij luisteren, denken met je mee en geven advies.”, zegt Nadia tot slot.
Meer lezen?
Download de folder over Ouderenmishandeling
