Veelgestelde vragen

Dat ligt aan de vraag die aan ons gesteld wordt. Als Veilig Thuis een adviesvraag krijgt, houden we alleen bij wie de vraag heeft gesteld, niet over wie de vraag gaat. We doen dat om samen met de adviesvrager te onthouden welke afspraken we gemaakt hebben.
Als Veilig Thuis een melding krijgt, noteren we in ieder geval de namen en adressen van alle betrokkenen. We leggen alle de gegevens vast die nodig zijn om ons werk goed te kunnen doen.  Dat doen we zo feitelijk mogelijk, zonder de informatie in te kleuren. We horen alle betrokken partijen, ook betrokken professionals Dit om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van jullie situatie. Als er feiten en meningen van anderen worden vastgelegd, dan wordt vermeld wie de bron is. Indien nodig wordt door Veilig Thuis direct contact opgenomen met de gemeente voor het inzetten van (acute) hulpverlening.

Adviezen worden twee jaar bewaard. Elk advies wordt apart opgeslagen. Na een melding zijn wij wettelijk verplicht je dossier twintig jaar te bewaren.

Ja, dat mag. Omdat jouw dossier niet alleen over jou gaat maar over alle directbetrokkenen kijken we wel eerst zorgvuldig wat je mag lezen. Hierbij houden we ons aan de wet op de privacy. In principe mag je alles lezen wat over jou gaat, tenzij hierdoor een onveilige situatie voor de overige betrokkenen  zou ontstaan.
Voor ouders:
Als je kinderen tot zestien jaar hebt, mogen zowel jij als de andere gezaghebbende ouder de gegevens die over je kinderen zijn opgeschreven lezen. Als je kind ouder is dan twaalf, bespreken we dit eerst met je kind. Dit geldt ook als ouders niet meer bij elkaar zijn en de melding niets met een van de ouders te maken heeft. Een gezaghebbende ouder heeft te allen tijde recht op inzage in het dossier, ook al speelt deze ouder geen rol in de melding. Als ouder heb je namelijk het wettelijk recht om te weten wat er over jouw kind in een dossier staat. Anderen, zoals bijvoorbeeld hulpverleners of de school, mogen niet in het dossier lezen. Wil je hierover meer weten, neem dan contact op met je contactpersoon van Veilig Thuis.

Als wij willen uitzoeken wat in jouw gezin moet gebeuren om de veiligheid te herstellen, willen we met alle gezinsleden praten. Dus ook met kinderen en andere gezinsleden, zelfs als die niet bij een incident aanwezig zijn geweest. Dit is onze wettelijke plicht, maar we vinden het ook belangrijk om de mening van iedereen te horen. Iedereen heeft ook recht op een gesprek. Dat helpt ons om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de situatie en zo onafhankelijk mogelijk te bekijken wat nodig is.

Als we onderzoeken wat nodig is om de veiligheid in jouw gezin te herstellen, mogen we de mening vragen van anderen. We noemen dit informanten. We doen dit om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de situatie en zo onafhankelijk mogelijk te kunnen bekijken wat nodig is. De wet geeft ons de bevoegdheid om dit indien noodzakelijk ook zonder jouw toestemming te doen. Wel moeten we je erover informeren en je vertellen wat er besproken is.

Wij kunnen niemand dwingen om met ons in gesprek te gaan, maar we hebben wel de wettelijke taak om te onderzoeken of het veilig is in jouw gezin. Dat kunnen we niet doen zonder jou. Jouw mening hebben we nodig om een zo goed mogelijk beeld van de situatie te vormen. Ons advies is dan ook om altijd met ons in gesprek te gaan. Als je dat moeilijk vindt, mag je iemand meenemen om je te ondersteunen of kunnen we je in contact brengen met een onafhankelijk vertrouwenspersoon die je kan helpen bij de gesprekken.

Als Veilig Thuis van mening is dat er voldoende informatie is verzameld, maken we waar mogelijk samen een plan om de situatie bij jou thuis veilig te houden of de veiligheid te herstellen. We hebben samen met jou afgesproken wat jij kunt doen en wat eventuele hulpverlening kan doen. We houden dan nog een tijd lang vinger aan de pols om te volgen of iedereen zich aan de afspraken houdt en of de veiligheid in jouw situatie inderdaad hersteld is. Als dat niet het geval is, gaan we opnieuw bekijken hoe we wel een veilige situatie kunnen creëren.

Iedereen mag anoniem contact met ons opnemen. Als je alleen belt voor advies, hoef je niet te zeggen wie je bent. Als je een melding doet, wil Veilig Thuis wel weten wie je bent. Indien nodig kunnen we afspreken dat we dit niet vertellen tegen de personen over wie je een melding doet. We bespreken dan wel met jou wat dat voor de betrokkenen betekent. Het is immers voor de personen over wie jij meldt erg vervelend als wij hun niet kunnen vertellen wie zich zorgen over hen maakt.

Informatie over de Verbeterde meldcode is te vinden op de site van de rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/huiselijk-geweld/meldcode. Kinderopvangcentra, onderwijsinstellingen, maatschappelijke instellingen en andere doen er goed aan om in hun informatiebrochure (die ouders bijvoorbeeld ontvangen bij aanmelding van hun kind) en/of op hun website op te nemen dat professionals verplicht zijn zich te houden aan de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Dat betekent dat zij naar de stappen van de meldcode zullen handelen wanneer zij dat op basis van hun professionele kennis en kunde noodzakelijk achten.

Je mag altijd zonder de naam van betrokkenen te noemen, advies aan ons vragen. Als je een melding wilt doen, moet je hierin de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling volgen. Veilig Thuis kan artsen of professionals ook raadplegen als informant. Dit bespreken we wel met betrokkenen, maar we vragen geen toestemming. Het is dan aan jou of jij ook zonder die toestemming jouw visie wilt bespreken met Veilig Thuis.

Er bestaat niet één projectleider Verbeterde meldcode voor alle gemeenten in Zuidoost-Brabant. Binnen een gemeente worden doorgaans één of meerdere aandachtsfunctionarissen huiselijk geweld en kindermishandeling aangesteld. Zij zijn hét aanspreekpunt rondom de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Aandachtsfunctionarissen kennen de stappen van de meldcode en zijn op de hoogte van de meest actuele ontwikkelingen. Aandachtsfunctionarissen zorgen ervoor dat het thema structureel op de agenda van de organisatie staat. Als professionals vermoedens van kindermishandeling of huiselijk geweld hebben, dan kunnen zij met aandachtsfunctionarissen overleggen. Aandachtsfunctionarissen kunnen coachen, ondersteunen of samen met de professional acties uitzetten. Ook het RAK heeft een rol in het verankeren van de Verbeterde meldcode.

Toelichting vraag: In structurele situaties ga je in gesprek met de directbetrokkene(n) en deel je mee dat je gaat melden. Veilig Thuis zegt: structureel is niet acuut, in dat geval is melden puur voor het register. Wat als deze melding de vertrouwensrelatie aantast waardoor er geen zicht meer is op de situatie, terwijl er buiten het register niets gebeurt. Het dilemma wel/niet melden blijft.
Antwoord: Het is van belang dat elke organisatie een meldcode heeft en zich daaraan conformeert. Zowel acute als structurele onveiligheid is aanleiding om de stappen van de meldcode te doorlopen. Als je de meldcode doorloopt en een afweging hebt gemaakt met het afwegingskader van jouw beroepsgroep, kom je tot een conclusie over het doen van een melding. Het is dan ook de professional die op basis hiervan het besluit neemt om conform de Wet op de meldcode een melding te doen. Veilig Thuis neemt deze melding altijd aan en zal vervolgens een Veiligheidsbeoordeling maken waaruit een conclusie komt. Bij deze Veiligheidsbeoordeling vindt er verrijking plaats. Dat wil zeggen dat Veilig Thuis in haar eigen registratie checkt of de directbetrokkenen bekend zijn bij Veilig Thuis vanwege eerdere meldingen, bij de Raad voor de Kinderbescherming en bij Zorg voor jeugd. Op deze manier krijgt Veilig Thuis zicht op de eventuele structurele en/of acute onveiligheid. Ook volgt er een besluit over het vervolg, dat kan zijn vervolgstappen bij Veilig Thuis, maar kan ook betekenen dat de melding wordt overgedragen aan het lokale veld zodat hulp opgestart kan worden. De conclusie wordt gedeeld met de melder en de directbetrokkenen. De melding blijft ook in het registratiesysteem van Veilig Thuis staan, zodat bij eventuele vervolgmeldingen het structurele patroon in beeld komt.
Er wordt vaker gezegd dat de vertrouwensband wordt geschaad, dat kan echter alleen gesteld worden indien de directbetrokkene daadwerkelijk de hulp niet meer accepteert die hij/zij dringend nodig heeft. Dit is een ‘grijs’ gebied waar hulpverleners veel mee worstelen. Veilig Thuis stelt dat in het belang van het signaleren van onveiligheid je goed moet kunnen uitleggen aan de directbetrokkene waarom melden van belang is.

Ja, er is een toename van het aantal meldingen zichtbaar. In 2018 waren er 5.089 meldingen. De verwachting voor 2019 is dat we uitkomen op 6.083 meldingen. Dit is bijna een stijging van 20%.

Veilig Thuis kijkt in Zorg voor Jeugd (ZvJ), maar registreert hier niet in. Door middel van ZvJ kan Veilig Thuis zien of er hulpverlening betrokken is, aan wie Veilig Thuis de zorgen kan overdragen of die Veilig Thuis kan benaderen. Daarom is het erg belangrijk dat Zorg voor Jeugd gevuld wordt door organisaties die hulp bieden aan het gezin. Het Veilig Thuisregister is een landelijk systeem waar Veilig Thuis in registreert dat er betrokkenheid van Veilig Thuis is geweest. Als mensen verhuizen is dit door een andere Veilig Thuis te zien en kan eventueel info worden opgevraagd.

Veilig Thuis is vaste deelnemer aan de beschermtafel en kan net als andere partners casussen inbrengen. Andere deelnemers zijn: Raad voor de Kinderbescherming, gemeente (wijkteam of Centrum voor Jeugd en Gezin), hulpverleners en ouders en/of kinderen. De inbrenger van een casus draagt zorg voor melding van de casus bij Veilig Thuis via het meldformulier. Veilig Thuis doet als zij zelf de inbrenger is een veiligheidsbeoordeling en eventueel een verrijking in het Veilig Thuisregister.

De beschermtafel is een overleg waar een besluit wordt genomen over de staat van een onderzoek of een beschermende maatregel noodzakelijk is. De organisatie die de regie heeft of krijgt, heeft de verantwoordelijkheid de gemaakte afspraken te monitoren.

Het is belangrijk dat je als melder zelf een inschatting maakt over je eigen veiligheid; het is goed om dit vraagstuk intern (bij je eigen organisatie) bespreekbaar te maken. Je hebt de mogelijkheid om anoniem te melden als je inschat dat het onveilig is als bekend wordt dat jij de melder bent. Informatie die herleidbaar is naar de melder wordt dan niet meegenomen in de melding. Dit kan echter effect hebben op de conclusie van de veiligheidsbeoordeling. Als je twijfelt over je eigen veiligheid, kun je hierover in gesprek met Veilig Thuis.

Veilig Thuis heeft een wettelijke taak die zij in opdracht van de gemeenten uitvoert. De gemeente is opdrachtgever en moet er zorg voor dragen dat deze wettelijke ook daadwerkelijk in haar gemeente beschikbaar is. Als Veilig Thuis capaciteitsproblemen voorziet, trekt zij bij gemeenten aan de bel. De inspectie is in deze de toezichthouder.

De Politie meldt zorg over een situatie/incident waar een jeugdige (direct of indirect) bij betrokken is, altijd bij Veilig Thuis. De inschatting of er daadwerkelijk zorgen zijn, ligt vervolgens bij Veilig Thuis.

In Zorg voor Jeugd (ZvJ) registreert een hulpverlener dat hij/zij betrokken is en wanneer de betrokkenheid afloopt. De betrokken hulpverlener moet dit register goed bijhouden om ‘vervuiling’ tegen te gaan, dus ook verwijderen als hulpverlening gestopt is. Bij een melding bij Veilig Thuis wordt ZvJ geraadpleegd. Een melding in ZvJ is GEEN automatische melding bij Veilig Thuis. Je meldt bij Veilig Thuis als je de meldcode (inclusief afwegingskader) hebt doorlopen, en bij stap 5 tot de conclusie bent gekomen dat je een melding moet maken vanwege structurele en/of acute onveiligheid.

Doel is dat alle partijen die inzage hebben in ZvJ snel zien wie betrokken is als professional bij het gezin. Daarmee wordt duidelijk waar men eventuele zorgen kan neerleggen. Voor Veilig Thuis heeft ZvJ een heel groot nut, ook wat betreft de samenwerking met partners. Wanneer wij zien dat hulpverlening betrokken is bij een gezin kunnen wij hulpverleners benaderen om van hen te horen wat de stand van zaken is in het gezin. Overlegd kan worden of de hulpverlener kan worden betrokken en of de melding kan worden overgedragen. Dit zorgt ervoor dat directbetrokkenen niet onnodig belast worden met de komst van Veilig Thuis.

Als er consensus is over de borging van veiligheid op (minimaal) het niveau van een 6 op de
veiligheidsschaal, is sprake van directe veiligheid. Hiermee is een belangrijke voorwaarde
gerealiseerd om te gaan werken aan de veiligheid op de lange termijn: stabiele veiligheid. Nu kan er met het gezin, de deelnemende hulpverleners en de casusregisseur gekeken worden naar de onderliggende factoren die de onveiligheid in stand houden. Het opstellen en uitvoeren van een hulpverleningsplan heet risicogestuurde zorg.
Stabiele veiligheid ontstaat wanneer we met elkaar met tussenpozen meerdere malen beoordelen dat de veiligheid in het systeem goed genoeg is. ‘Goed genoeg’ operationaliseren we als een 6 op de veiligheidsschaal. Hiertoe moet het hulpverleningsplan tussentijds geëvalueerd en zo nodig bijgesteld worden (Vogtländer & Van Arum, 2016).
Een voorbeeld: een meneer heeft een alcoholprobleem en maakt vanuit deze problematiek ruzie thuis, waardoor de kinderen blootgesteld worden aan huiselijk geweld. We organiseren dan directe veiligheid door met deze betreffende persoon afspraken te maken over waar hij is wanneer hij gedronken heeft. Werken aan risicogestuurde zorg doet de hulpverlening door met deze meneer te kijken naar wat hij nodig heeft om iets aan zijn alcoholprobleem te doen (bijvoorbeeld naar de verslavingszorg).

Voor een overzicht van signalen die kunnen wijzen op huiselijk geweld en kindermishandeling verwijzen wij naar de signalenkaart die is ontwikkeld – en in 2019 is geactualiseerd – door Kadera:
https://signalenkaart.nl
Aan de signalenkaart is ook de Verbeterde meldcode toegevoegd, waardoor het afwegingskader en de mogelijkheden om een melding te doen, in één oogopslag kunnen worden bekeken. Ook op onze website staan onder ‘Over geweld’ lijsten met signalen.

Belangrijk is dat elke organisatie hierop investeert. Er is bij de gemeentes aan het begin van 2019 een intentieverklaring ondertekend waarbij de organisaties gaan toezien dat ZvJ goed gehanteerd wordt en blijft.